Antykoncepcja – Q&A pytania i odpowiedzi

U dziewcząt, które palą i równocześnie przyjmują tabletki antykoncepcyjne, istnieje podwyższone ryzyko rozwoju zmian naczyniowych z zagrożeniem zakrzepicą. Ryzyko to wzrasta wraz z wiekiem i z ilością wypalanych papierosów. Najlepiej, abyś się zdecydowała albo na doustną antykoncepcję, albo na papierosy. Proszę, omów ten problem z ginekologiem. Udzieli Ci dokładnych informacji na temat ryzyka zdrowotnego związanego z paleniem papierosów.

Dzięki przyjmowaniu tabletek antykoncepcyjnych możliwe jest przesunięcie miesiączki, gdy na przykład planujesz urlop, egzamin lub obóz sportowy. Należy to jednak robić jedynie w drodze wyjątku. Możesz cykl zarówno wydłużyć, jak i skrócić. W każdym przypadku powinnaś najpierw zasięgnąć wyczerpującej porady lekarza.

Twoja miesiączka będzie prawdopodobnie nieco lżejsza i krótsza niż zazwyczaj. O ile preparat będzie stosowany w sposób właściwy, krwawienia będą się pojawiać bardzo punktualnie.

W pierwszych miesiącach stosowania tabletek antykoncepcyjnych, gdy organizm dopiero się do nich przyzwyczaja, może dochodzić do niewielkich krwawień poza miesiączką. Są one jednak nieszkodliwe i na ogół nie występują już w następnych cyklach. Nie ma powodu do niepokoju. Kontynuuj przyjmowanie tabletek jak zwykle. Możesz zresztą zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia krwawień międzymiesiączkowych w ciągu pierwszych cyklów, jeżeli będziesz przyjmować tabletkę zawsze punktualnie o tej samej porze. Jednak gdy krwawienie jest silne – przypomina miesiączkę – lub utrzymuje się dłużej, powinnaś zwrócić się o poradę do lekarza.

Jeżeli przyjmowałaś tabletkę zgodnie z zaleceniami, nie powinien być to powód do niepokoju. W rzadkich przypadkach krwawienie może w ogóle się nie pojawić. Jednak na wszelki wypadek powinnaś zgłosić do lekarza, aby wykluczyć ciążę.

Jeżeli zdarzyło Ci się wyjątkowo, jednokrotnie zapomnieć o przyjęciu tabletki, musisz to zrobić najpóźniej w ciągu następnych 12 godzin. Zagwarantuje to dalszą ochronę przed zajściem w ciążę. W przypadku przekroczenia dwunastogodzinnego odstępu czasowego nie można już zagwarantować ochrony przed zapłodnieniem w danym cyklu. W takim przypadku zaleca się stosowanie dodatkowych metod ochronnych (np. prezerwatywy). Jednak niezależnie od tego powinnaś następnie kontynuować przyjmowanie tabletki z otwartego opakowania o ustalonych porach, aby zapobiec przedwczesnemu krwawieniu.

W przypadku wymiotów lub silnej biegunki w ciągu pierwszych 4 godzin po przyjęciu tabletki powinnaś wziąć następną tabletkę i postępować, jak zwykle. Cykl stosowania leku skróci się przez to o jeden dzień.

Ochrona przed zajściem w ciążę może być mniej pewna, gdy zapomnisz o przyjęciu tabletki lub w razie wystąpienia u Ciebie wymiotów lub biegunki. Jeżeli zdarzyło Ci się wyjątkowo, jednokrotnie zapomnieć o przyjęciu tabletki, musisz ją zażyć najpóźniej w ciągu następnych 12 godzin. Zagwarantuje to dalszą ochronę przed zajściem w ciążę. W przypadku wystąpienia wymiotów lub ciężkiej biegunki w ciągu 4 godzin od przyjęcia tabletki powinnaś wziąć następną tabletkę i kontynuować stosowanie preparatu w zwykły sposób. Także niektóre leki (np. antybiotyki, leki przeciwpadaczkowe lub preparaty stosowane w leczeniu gruźlicy) mogą zmniejszać skuteczność doustnych środków antykoncepcyjnych. W razie przyjmowania każdego dodatkowego leku zapytaj lekarza o jego ewentualny wpływ na antykoncepcję.

Tak jak każdy lek, który w jakiś sposób wpływa na organizm, tabletka antykoncepcyjna może wywierać działania niepożądane. Na przykład na początku jej przyjmowania może występować zwiększone napięcie w obrębie piersi lub mogą się pojawiać niewielkie krwawienia międzymiesiączkowe. Ciężkie działania niepożądane (np. zakrzepica) są rzadkie. Przed rozpoczęciem przyjmowania tabletek powinnaś uważnie zapoznać się z treścią ulotki dołączonej do opakowania.

Żadne z tabletek antykoncepcyjnych nie chronią przed AIDS! Jedyną i najpewniejszą dziś możliwością ochrony przed tym schorzeniem i innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową jest stosowanie prezerwatywy. Dlatego zaleca się jej używanie wraz z doustną antykoncepcją podczas wszelkich ryzykownych kontaktów seksualnych.

Tabletki antykoncepcyjne nie tylko chronią przed niepożądaną ciążą. Wykazują też pewne korzystne „działania uboczne „: regulują cykl miesiączkowy, łagodzą bóle menstruacyjne. Słabsze krwawienie zapobiega niedoborowi żelaza. I dobra wiadomość dla wielu dziewcząt: tabletkom tym przypisuje się pozytywny wpływ na skórę. Innymi słowy: mniej problemów z trądzikiem.

Nie jest ważne, o jakiej porze dnia przyjmuje się tabletkę. Wybierz taką porę, która jest dla Ciebie najprostsza i najwygodniejsza (np. rano lub wieczorem, przed pójściem spać). Pory tej musisz jednak zawsze przestrzegać. Im dokładniej będzie zachowywana, tym rzadziej będą występować krwawienia w trakcie miesiąca.

Nowoczesne, nisko dawkowane mikrotabletki zawierają zdecydowanie zmniejszone ilości estrogenów i gestagenów, a przy tym zapewniają ochronę przed zajściem w ciążę równie skutecznie, jak dotychczasowe preparaty. Nie należy ich mylić z minitabletkami, które zawierają tylko gestagen.

Tabletka antykoncepcyjna zapobiega ciąży na trzy sposoby:

1. Uniemożliwia dojrzewanie komórek jajowych w jajnikach. Bez jajeczkowania nie może dojść do zapłodnienia, a więc i do ciąży.
2. Uniemożliwia upłynnienie śluzu zamykającego szyjkę macicy. Wskutek tego plemniki nie mogą się przez nią przedostać.
3. Uniemożliwia przygotowanie błony śluzowej macicy do zagnieżdżenia się w niej zapłodnionej komórki jajowej.

Ten wielokierunkowy mechanizm działania zapewnia – o ile tylko przestrzega się dokładnie zaleceń dotyczących dawkowania – prawie 100-procentową ochronę przed niechcianą ciążą.