Opryszczka – Objawy i leczenie chorób przenoszonych drogą płciową

Opryszczka (angielska nazwa „herpes” pochodzi od greckiego słowa oznaczającego „pełzać, skradać się”) jest wywoływana przez wirus opryszczki zwykłej – drobnoustrój, który przez ostatnie lata był przedmiotem wielu badań. Wirus przedostaje się do organizmu przez skórę i błony śluzowe jamy ustnej lub narządów płciowych i przemieszcza się wzdłuż końcówek nerwów do dolnej części kręgosłupa, gdzie zagnieżdża się na stałe, żywiąc się składnikami odżywczymi produkowanymi przez komórki organizmu. Istnieją dwa rodzaje wirusa opryszczki zwykłej (HSV). W przypadku typu I (HSV I) zwykle występuje opryszczka na wardze lub pęcherzyca ostra na wargach, twarzy i w jamie ustnej, a przy typie II (HSV II) pojawia się owrzodzenie okolic genitaliów. HSV I zwykle atakuje górną połowę ciała, a HSV II dolną, jednakże czasem następuje przeniesienie ze względu na coraz częstsze uprawianie seksu oralno-genitalnego. W tym rozdziale omówimy opryszczkę narządów płciowych.
Możesz zarazić się opryszczką przez bezpośredni kontakt ze skórą podczas uprawiania seksu waginalnego, analnego lub oralnego z osobą, u której choroba się uaktywniła. Opryszczka przenosi się również z jamy ustnej na genitalia (lub oczy) przez palce lub przez używanie wspólnych gadżetów seksualnych. Wprawdzie choroba ta jest najbardziej zakaźna w okresie od wystąpienia zaczerwienienia skóry do pojawienia się strupów, ale może również przenosić się w okresie bezobjawowym. Najwięcej przypadków zarażenia odnotowuje się, gdy nie występują żadne objawy.
Pamiętaj, aby po każdorazowym kontakcie z owrzodzeniem umyć ręce. Zachowaj szczególną ostrożność, aby nie dotykać oczu rękami, na których może znajdować się wydzielina z pęcherzy.

Objawy

Objawy zwykle pojawiają się od 2 do 20 dni po zarażeniu, ale u większości osób objawy mogą nie wystąpić lub mogą zostać zauważone znacznie później. Atak opryszczki zazwyczaj zaczyna się od uczucia mrowienia lub swędzenia skóry w okolicy genitaliów. Jest to tak zwany okres prodromalny, który może wystąpić na kilka godzin do kilku dni przed pojawieniem się owrzodzenia, lub nie wystąpić w ogóle. Możesz również mieć uczucie pieczenia, bóle w nogach, pośladkach lub genitaliach i/lub odczuwać ucisk w tych miejscach. Następnie pojawia się owrzodzenie, najpierw jest to jedno lub kilka czerwonych zgrubień, które za dzień lub dwa zmieniają się w wypełnione płynem pęcherze. Pęcherze najczęściej pojawiają się na wargach większych i mniejszych, łechtaczce, wejściu do pochwy, perineum, a niekiedy na ścianach pochwy, pośladkach, udach, odbycie i pępku. U kobiet owrzodzenie pojawia się również na szyjce macicy, co zwykle nie daje widocznych objawów. U wielu kobiet podczas pierwszego ataku choroby występuje owrzodzenie na wulwie i szyjce macicy. Po kilku dniach pęcherze pękają i powstają wrzody, które mogą krwawić lub z których może wydzielać się płyn. Zazwyczaj po upływie trzech, czterech dni formuje się strup i pęcherze znikają bez stosowania leczenia.
W okresie występowania owrzodzenia możesz odczuwać ból podczas oddawania moczu oraz tępy lub ostry, palący ból okolicy narządów płciowych. Czasem ból promieniuje w stronę nóg. Możesz odczuwać potrzebę częstego oddawania moczu. Może pojawić się wydzielina z pochwy oraz zapalenie wulwy. Podczas pierwszego ataku choroby możesz mieć gorączkę, ból głowy i powiększone węzły chłonne w pachwinach. U niektórych kobiet przy ostrym ataku choroby może wystąpić niemożność oddania moczu. Jeżeli dolegliwość ta nie ustąpi po zastosowaniu środków wymienionych w tym rozdziale, zwróć się o pomoc do lekarza. Pierwszy atak choroby jest zwykle najbardziej bolesny i leczenie trwa najdłużej (dwa do trzech tygodni).

Objawy u mężczyzn

Mężczyźni mogą odczuwać ból w jądrach w okresie prodromalnym, a następnie pojawiają się pęcherze, zazwyczaj na głowie i penisie, ale także na mosznie, perineum, pośladkach, odbycie i udach. Mężczyźni mogą również, nie wiedząc o tym, mieć owrzodzenie na cewce moczowej, z której może wydobywać się wodnista wydzielina.

Nawroty choroby

U niektórych osób drugi atak opryszczki nigdy nie następuje, ale u wielu pojawia się ponownie, zwykle po 3-12 miesiącach po pierwszym ataku i często (choć niekoniecznie) w tej samej części ciała. Im ostrzejszy był pierwszy atak HSV, tym większe prawdopodobieństwo, że nastąpi nawrót choroby. Kolejne ataki choroby zazwyczaj są łagodniejsze, trwają od 3 dni do 2 tygodni i nie obejmują szyjki macicy. Często wywoływane są przez stres, chorobę, uszkodzenie skóry, menstruację, ciążę i niektóre pokarmy. U wielu osób liczba nawrotów choroby w ciągu roku zmniejsza się z upływem czasu. Uważa się, że nawroty opryszczki spowodowane są obniżoną odpornością organizmu. Osoby z niedoborem witamin z grupy B oraz żyjące w ciągłym napięciu częściej miewają nawroty opryszczki. Badania wykazują, że częściej występują nawroty HSV II w okolicach narządów płciowych niż HSV I.

Testy i diagnoza

Ty i lekarz możecie stwierdzić gołym okiem, że choroba, na którą cierpisz to opryszczka, gdy pojawi się owrzodzenie, chociaż opryszczka jest czasem mylona z wrzodem wenerycznym, syfilisem lub kłykciną. Kilka testów laboratoryjnych potwierdza diagnozę lub wykazuje obecność wirusa opryszczki, ale niewiele rozróżnia HSV I od HSV II, z wyjątkiem testów przeprowadzanych na próbkach pobranych ze zmienionych chorobowo narządów płciowych. Bardzo wiele osób miało w swoim życiu kontakt z jakąś formą opryszczki, zatem testy, które nie rozróżniają typu I od typu II nie są przydatne w określeniu, czy masz opryszczkę narządów płciowych. Jeżeli zauważysz u siebie owrzodzenie narządów płciowych, poddaj się badaniom, dopóki objawy są widoczne.

Posiew

Test ten polega na wyhodowaniu wirusa z żywych komórek. Zaletą jego jest rozróżnienie HSV I i HSV II, ale jest drogi i nie wszystkie laboratoria i lekarze mają odpowiedni sprzęt, by taki test przeprowadzić. Jest on dokładniejszy niż rozmaz i powinien zostać przeprowadzony, gdy owrzodzenie pojawia się po raz pierwszy. Uważa się, że jest to najdokładniejsza metoda PZH.

Leczenie

Nie istnieje obecnie lekarstwo na opryszczkę – prowadzi się badania nad szczepionkami, terapią antywirusową i preparatami stymulującymi układ odpornościowy. W przypadku ataku choroby, powinnaś utrzymywać chore miejsca w suchości i czystości. Jeżeli odczuwasz ból, poproś o receptę na krem xylocaine lub chlorek etylu. Jeżeli masz atak opryszczki narządów płciowych, lekarz może przepisać doustny lek antywirusowy o nazwie acyclovir (w aptekach pod nazwą Zovirax), valacyclovir hydrochloride (Valtrex) lub famcyclovir (Famvir) Vratisolin. Im wcześniej przyjmiesz leki (w ciągu 72 godzin od pojawienia się owrzodzenia), tym skuteczniejsze jest ich działanie. (Dostępna jest również maść acyclovir, którą smaruje się owrzodzenie, ale jest mniej skuteczna.) Leki te, przyjmowane od początku choroby, zmniejszają dolegliwości i skracają czas ich trwania, a przyjmowane codziennie zmniejszają częstotliwość ataków oraz bezobjawowego przenoszenia wirusa. Przy częstych nawrotach choroby (sześć lub więcej w ciągu roku), codzienne przyjmowanie leków może im zapobiec.
Niektóre dowody wskazują na to, że szybkie podanie 15 % idoxuridine (IDU) w dimethyl sulfoxide (DMSO) łagodzi ranki na wargach i skraca czas gojenia się. Pomocne jest także leczenie homeopatyczne.
Opryszczka jest jednak chorobą nieuleczalną. Osoby chore na opryszczkę uczą się z nią żyć.Aktywnae zakazeni, zwłaszcza pierwotne stanowi diuze zgrożenie dla noworodka- sam poród, wskazanie do ciecia jesli są wykwityty na narządach płociowych!

Leczenie alternatywne i „domowe”

Zdrowy styl życia, właściwa dieta, odpowiednia ilość odpoczynku i wysiłku fizycznego pomagają zmniejszyć częstotliwość i nasilenie ataków, ale całkowite powstrzymanie nawrotów choroby jest niemożliwe. Jeśli jednak zastosujesz się do zaleceń podanych poniżej, możesz uniknąć przynajmniej niektórych ataków oraz złagodzić objawy, gdy się pojawią. (Jeżeli jesteś w ciąży, musisz zachować szczególną ostrożność i najlepiej zasięgnij porady lekarza, zanim zastosujesz którąkolwiek z metod leczenia alternatywnego podanych tutaj).
Gdy owrzodzenie pojawi się po raz pierwszy, zastosuj nasiadówki z sodą kuchenną, trzy do pięciu razy dziennie. Utrzymuj chore miejsca w suchości i czystości. Suszarka do włosów pozwala wysuszyć owrzodzone miejsca. Pęcherze znikają szybciej, jeśli mają kontakt ze świeżym powietrzem, powinnaś więc nosić bawełnianą bieliznę, lub nie zakładać majtek. Jeżeli odczuwasz ból przy oddawaniu moczu, rób to pod prysznicem lub w wannie, albo spryskaj wodą genitalia podczas oddawania moczu (używając jakiejkolwiek plastikowej butelki, którą można nacisnąć). Gdy pęcherze pękną, zastosuj substancje wysuszające, takie jak nadtlenek wodoru lub Domeboro, do kupienia w aptekach. Jeśli odczuwasz ból, weź środki przeciwbólowe: acetaminofen (np. Tylenol) lub aspirynę.
Wielu kobietom leczenie alternatywne bardzo pomogło. Metody te mogą, ale nie muszą sprawdzić się w twoim przypadku. Niektóre z produktów wymienionych poniżej trzeba kupić w sklepie ze zdrową żywnością, mogą zatem być drogie. Proponujemy, żebyś wybrała jeden lub dwa sposoby. Pamiętaj, że metody te działają najlepiej, jeśli połączysz je z odpowiednim odżywianiem i odpoczynkiem.Podmywać tantum rosa.

W sklepach ze zdrową żywnością możesz kupić kapsułki Echinacea. Łykaj dwie kapsułki co trzy godziny, możesz również sporządzić nalewkę i przyjmować jedną łyżeczkę co dwie godziny przez 3-4 dni, albo przygotować herbatkę łagodzącą (pij 4 filiżanki dziennie).

Niektórzy przyjmują do 2 000 miligramów witaminy C. Jeżeli masz problemy z układem pokarmowym lub biegunkę, weź mniejszą dawkę i stopniowo ją zwiększaj, do momentu ponownego wystąpienia dolegliwości, a potem przyjmuj największą dawkę tolerowaną przez organizm. Witamina B complex, witamina E i witamina A są pomocne w zapobieganiu nawrotom choroby, zwłaszcza gdy żyjesz w stresie. Ze względu na to, że organizm magazynuje witaminę A, uważaj, żeby nie przekroczyć 10 000 jednostek (znacznie większe dawki mogą być trujące). Często zaleca się beta-karoten, źródło witaminy A, ponieważ nie jest on magazynowany w taki sposób i dlatego uważany jest za bezpieczniejszy.

Chlorofil (w proszku) i perz uważane są za zioła antywirusowe. Pij je z ciepłą wodą. Pomocne może być też przyjmowanie niebiesko-zielonych alg (3 000 miligramów dziennie).

Aminokwas o nazwie lizyna okazał się skuteczny u wielu kobiet w likwidowaniu wczesnych objawów. Jeśli jednak przestaniesz go przyjmować, objawy mogą wystąpić ponownie. Zaleca się przyjmowanie 750 do 1 000 miligramów dziennie do zniknięcia owrzodzenia, a następnie 500 miligramów dziennie. Lizyna działa przez przeciwdziałanie skutkom argininy (substancji znajdującej się w żywności: orzechach – zwłaszcza orzechach ziemnych – czekoladzie i coli), która może powodować ataki opryszczki. Podczas ataku należy unikać żywności zawierającej duże ilości argininy.

Przyjmuj dziennie 5 do 60 miligramów cynku.

Skórki winogron mogą działać antywirusowo. Niektóre kobiety zalecają jedzenie czerwonych winogron.

Akupunktura zastosowana przy wystąpieniu pierwszych oznak ataku powstrzymuje czasem nawroty choroby. Uciskanie palcami punktów na stopach (akupresura) może zapobiegać atakom choroby (trzy długości kciuka w stronę małego palca na linii łączącej kostkę i mały palec). W akupresurze ważna jest dokładność, najlepiej posługiwać się szczegółowymi rysunkami.

Wiele osób stosuje żel z aloesem, który wysusza i leczy owrzodzenie. Pomocne są również Neosporin, Campho-Phenique i povidone-iodine (Betadine).

Łagodzenie objawów

Opryszczka bywa bardzo kłopotliwa. Środki opisane poniżej pomagają złagodzić objawy, ale wilgotne środowisko sprawia, że owrzodzenie trudno się goi. Otwarte ranki powodują przenoszenie się infekcji na inne części ciała.
Aby złagodzić objawy zastosuj kompresy z naparu z goździków, torebek czarnej herbaty namoczonych w wodzie (tanina ma działanie znieczulające) lub nasiadówki z uva ursi (zwane również kinnikinnick lub mącznicą lekarską). Możesz także spróbować gorących okładów ze sproszkowanych tabletek wapna, sproszkowanego wiązu, mirry, żywokostu lub zimnego mleka. Przygotuj pastę z któregoś z tych składników i nałóż ją na owrzodzenie, a następnie zwilżaj ciepłą wodą.

Opryszczka a ciąża

Badania wykazują, że kobiety, u których opryszczka występuje po raz pierwszy w czasie ciąży, znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka poronienia lub przedwczesnego porodu. Ponadto, w okresie przenoszenia wirusa, matka może zarazić dziecko podczas porodu, gdy przechodzi ono przez kanał rodny, co może spowodować u dziecka uszkodzenie mózguzapalenie mózgu, utratę wzroku, a nawet śmierć. Brzmi to przerażająco, ale należy pamiętać, że taki przypadek występuje rzadko, raz na 5 000 urodzeń. Ryzyko jest znacznie większe, jeśli pierwszy atak choroby występuje u matki podczas porodu; jeśli u matki pojawia się owrzodzenie, ryzyko zarażenia dziecka podczas porodu wynosi 50 %. Jeżeli matka ma nawroty choroby, ryzyko spada do poniżej 4 %, gdyż przekazała dziecku przeciwciała przez płyn owodniowy i krew dziecka.
Kobiety w ciąży, które nie są chore na opryszczkę, powinny unikać seksu bez zabezpieczenia z chorymi partnerami. Jeżeli jesteś w ciąży i występują u ciebie nawroty choroby, poinformuj o tym lekarza i położną. Jeżeli masz objawy prodromalne lub owrzodzenie podczas porodu, poród nastąpi przez cesarskie cięcie w ciągu czterech do sześciu godzin od odejścia wód płodowych. Po porodzie uważaj, żeby nie zarazić dziecka. Zawsze myj ręce zanim dotkniesz dziecko, a jeśli masz owrzodzenie, nie dotykaj go.

Profilaktyka

Jak dotąd nie udało się opracować szczepionki przeciwko opryszczce. Naukowcy prowadzą badania nad szczepionką genetyczną. Profilaktyka opryszczki jest bardzo ważna, ponieważ nie ma na tę chorobę lekarstwa. Nie oznacza to, że nie wolno uprawiać seksu z osobą, która ma wirusa w fazie utajonej; oznacza to, że trzeba stosować zdrowy rozsądek w ocenie ryzyka i podejmować proste środki zapobiegawcze, gdy to możliwe. Przynajmniej 30 milionów Amerykanów jest zarażonych wirusem opryszczki, ale tylko jedna czwarta do jednej trzeciej tych osób jest tego świadoma. Proponowane poniżej metody (oraz metody podane na str. 344) zmniejszają ryzyko zarażenia się opryszczką.

Zanim rozpoczniesz współżycie seksualne z partnerem, wypytaj go o przebyte choroby przenoszone drogą płciową. Jeśli twój partner jest chory na opryszczkę, powinnaś zastosować środki ostrożności wymienione na str. 344, nawet w przypadku braku objawów, gdyż opryszczka przenosi się również w okresie bezobjawowym.

Unikaj uprawiania seksu z osobą mającą owrzodzenie.

Ze względu na to, że opryszczka przenosi się z jednych części ciała na inne przez kontakt ze skórą, nie dotykaj pęcherzy. Umyj ręce, jeśli badałaś się lub dotykałaś genitaliów. Zawsze myj ręce zanim założysz soczewki kontaktowe.

Ochrona innych (jeśli masz opryszczkę)

Jeżeli masz pęcherze, nie uprawiaj seksu. Nawet jeśli nie masz owrzodzenia (między atakami choroby), stosuj ochronę – prezerwatywy podczas współżycia oraz diafragmy dentystyczne lub folię plastikową podczas seksu oralnego.

Nie oddawaj krwi podczas pierwszego ataku choroby.

Mężczyźni nie powinni oddawać spermy podczas ataku opryszczki.

Unikaj seksu oralnego jeśli masz ranki na wargach lub genitaliach (pęcherze lub owrzodzenie).

Zapobieganie nawrotom choroby

Stres powoduje ataki opryszczki. O ile to możliwe, ustal, co poprzedzało u ciebie ataki opryszczki i postaraj się wyeliminować lub zmniejszyć napięcie w twoim życiu.

Ogranicz spożycie używek, takich jak kawa, herbata, cola i czekolada.

Zwiększ spożycie witaminy A, B i C oraz kwasu pantotenowego, cynku, żelaza i wapnia.

Unikaj produktów o wysokiej zawartości argininy (orzechy, czekolada, cola, ryż). Zamiast tego, jedz produkty bogate w lizynę: ziemniaki, mięso, mleko, drożdże piwowarskie, ryby, wątrobę i jajka.

Jeżeli nawroty są ostre lub częste, zapytaj lekarza o zapobieganie nawrotom przez doustne przyjmowanie acycloviru. Jest to środek drogi, ale skuteczny.

Życie z opryszczką

Może ci być trudno zaakceptować fakt, że musisz żyć z opryszczką. Odkrycie, że jesteś chora na opryszczkę, która jest nieuleczalna, może być dla ciebie szokiem. Możesz czuć się samotna, pozostawiona sama sobie, możesz też odczuwać złość, zwłaszcza w stosunku do osoby, która zaraziła cię chorobą. Możesz mieć obawy związane z pozostawaniem w długotrwałych związkach lub z posiadaniem dzieci. Nie wszyscy reagują w ten sam sposób, a reakcje często zmieniają się.

w dużej mierze od tego, jak bardzo ufacie sobie z partnerem i na ile otwarcie mówicie o swoich obawach.